De vluchten uit Rio zijn al weer een tijdje geleden op Schiphol aangekomen, maar of de atleten zelf al een beetje geland zijn, is nog maar de vraag. Vier jaar lang werkten ze naar iets toe, brachten ze grote offers. En in dat ene magische moment moest het allemaal samenkomen. En dan kom je als Daphne Schippers een tiende van een seconde tekort en miste Epke Zonderland op een centimetertje de rekstok en de gouden medaille. En dat deed pijn, bij de atleten en bij de kijkers die ’s nachts hun wekker hadden gezet om de torenhoge verwachtingen die we op de sporters geprojecteerd hadden, ingelost te zien worden.
Toch waren er mensen die de mislukte prestaties van deze vedettes als hun favoriete Olympische momenten betitelden. Niet omdat ze er plezier in scheppen anderen te zien falen, maar omdat ze snappen dat succes niet 100% maakbaar is en dat teleurstellingen incasseren er voor een atleet gewoon bijhoort.
Je kan nog zoveel talent en doorzettingsvermogen hebben en keihard trainen, er zullen altijd omstandigheden blijven bestaan, waar je geen controle over hebt. Blessures, je tegenstander, materiaalpech, tegenwind of in het geval van Adelinde Cornelissen: een ziek paard door een insectenbeet. Het hoort er allemaal bij, net als in ons dagelijkse leven.
Ook daar mislukt wel eens iets en uit angst daar op afgerekend te worden doen we het nooit meer en dat is jammer. We smoren onze eigen plannen in de kiem door naar het stemmetje te luisteren dat zegt: ‘Wie zit er op jou te wachten. Dat lukt je toch niet.’ En als we het inderdaad niet proberen krijgt dat stemmetje nog gelijk ook. Toch heeft een succesvolle filmster ook wel eens in een flop gespeeld en is een top zakenman ook wel eens failliet gegaan. Die krabbelen weer op en gaan verder. Wellicht geïnspireerd door Einstein, die zei dat een persoon die nog nooit een fout heeft gemaakt, iemand is die nog nooit iets nieuws heeft geprobeerd.
Hoe je tegenslag in je voordeel kan laten werken zien we bij de kreeft. In een YouTube filmpje vertelt Rabbi Twerski het verhaal over dit zachte beestje dat leeft in een keiharde en onbuigzame schaal. Naarmate hij groeit gaat deze knellen en voelt hij zich behoorlijk gestrest en oncomfortabel.
Dan verschuilt hij zich voor zijn vijanden onder een rotspartij, werpt zijn schaal af en maakt een nieuw pantser. Als ook die nieuwe behuizing te klein is geworden herhaalt hij het proces, keer op keer. De kreeft kan groeien omdat hij door het oncomfortabele gevoel van zijn knellende schaal gedwongen wordt een oplossing te zoeken.
Als wij mensen ons oncomfortabel voelen, gaan we naar de dokter en krijgen we een pilletje om dat gevoel te onderdrukken. Als we dat in het verleden altijd hadden gedaan zouden we niet geëvolueerd zijn tot de mensen die we nu zijn. We zijn zo geworden omdat we onze mislukkingen onder ogen hebben gezien en er een creatieve oplossing voor hebben bedacht.
Dus waag die stap, maak plannen en voer ze uit. Lig niet te lang wakker over wat er allemaal fout kan gaan. En als je faalt, probeer het opnieuw en faal beter. Maar er je succesvolste mislukking en je beste leermoment ooit van.
Een gesprek kan net dat duwtje in de rug geven, dat je nodig hebt om te beginnen. Wil je erover praten, bel me dan voor een afspraak.
Sylvia Frauenfelder, psychosociaal counselor te Den Haag