De bodem is bedekt met een oranjerood bladertapijt. Uitgelaten kinderen rapen kastanjes en eikels op om er thuis leuke beestjes van te knutselen. Een eekhoorntje hupt parmantig van boom naar boom op zoek naar beukennootjes om zijn wintervoorraadje mee aan te vullen. In huis geurt het naar zelfgemaakt erwtensoep en de kachel staat te snorren op vier. Hoera, het is herfst!
Toch kan dit seizoen niet op ieders enthousiasme rekenen. Sommigen zien de wereld nu als een landschap waar een grijze sluier van droefheid overheen gedrapeerd is. Ze snakken naar koolhydraten en zoete lekkernijen, ervaren concentratieverlies en voelen zich lusteloos terwijl hun gevoelsleven steeds meer de vorm van hun druilerige omgeving aanneemt. Hallo, herfstdepressie!
De boosdoener is het ‘afnemende licht’. En om het nog erger te maken, hebben we onze biologische klok met het zomer- en wintertijd principe zodanig in de war geschopt, dat langzaam wennen aan de steeds vroeger invallende duisternis, onmogelijk is geworden. We hebben daglicht nodig om cortisol aan te maken, het hormoon dat ons wakker en alert houdt en ervoor zorgt dat we geestelijk tegen een stootje kunnen. Afgezien van licht is ook voedsel van invloed op de aanmaak van cortisol. Het zal je niet verbazen dat winterkost zoals lekkere stamppotjes, de beste remedie zijn.
Wat ook helpt:
-Een korte wandeling doet al wonderen, dus haal je muts en je sjaal uit de mottenballen en ga erop uit in plaats van verstoppertje te spelen in je dekbed.
-Rust roest! Volg eens een yogales of doe mee met tai chi.
-Verwen jezelf, zoals de vrouw die ik laatst zag, beladen met tassen vol nieuwe kleding. Op haar T-shirt stond: ‘When the going gets tough, the tough go shopping!’
-Wees in ieder geval lief voor jezelf en bedenk dat de kenmerkende eigenschap van seizoenen is, dat ze komen en gaan.
En binnenkort trek jij zelf die grijze sluier weg en kun je weer genieten van de stralende kleuren.
Ook in herfstdepressie zijn gradaties. Als je erg somber bent en je steevast in deze periode van het jaar dezelfde klachten hebt, kan lichttherapie een optie zijn. Je wordt dan voor een periode van een tot drie weken, iedere dag 45 minuten aan een zonlicht vervangende lamp blootgesteld, want het licht dient via het netvlies binnen te komen. Het licht van een zonnebank, dat UV bevat, is schadelijk voor de ogen en daarom niet geschikt.
Het kan ook zijn dat er een dieperliggende oorzaak is voor je somberheid. Stop het niet weg en praat erover met mensen die je vertrouwt of zet die moedige eerste stap en vraag hulp. Ik sta voor je klaar.
Sylvia Frauenfelder, psychosociaal counselor te Den Haag