verdriet – De Dageraad

Verlies van een broer of zus: Miskend verlies?

Life went on,
But it was
Never the
Same
Again

Vorige week was het 19 jaar geleden dat mijn broer van de een op de andere dag om het leven kwam. Zijn dood werd veroorzaakt door een dronken automobilist. Mijn broer was 35 jaar. Needless to say dat onze hele wereld op zijn kop stond en ook nooit meer dezelfde is geworden. Mijn ouders waren kapot van verdriet en mijn zus en ik totaal ontredderd.

Ik merkte dat alle aandacht voor het verlies van mijn broer – terecht – naar mijn ouders ging. Logisch, hen was overkomen wat de ergste nachtmerrie van elke ouder is. Ook ik vond het uiteraard voor hen het allerergst. Ik vond ook dat zij het meest gerechtigd waren op hun verdriet. Mensen vroegen altijd aan mij: ‘Hoe is het nou met je ouders?’ Ook dat vond ik nooit erg, want dan hoefde ik het niet over mijn eigen verdriet en verlies te hebben. Dat was wel zo veilig.

Lees verder

Complexe rouwverwerking na verlies door zelfdoding

Het recente nieuwsbericht over de toename van zelfdoding onder jongeren heeft mij dubbel geraakt. Iedere vroegtijdige dood is te betreuren, of iemand jong of oud is. Het maakt me verdrietig, al die verloren zielen die geen andere uitweg meer zagen, alle hoop hadden verloren. Vroegen ze om hulp en hebben ze die gekregen, of was het al te laat? Misschien hebben ze wel in stilte geleden, wilden ze anderen niet lastigvallen.

Ook voel ik mee met de nabestaanden. Een dierbare verliezen is moeilijk, maar het verwerken van het verlies van iemand die zelf voor de dood heeft gekozen leidt tot een nog intensere rouwverwerking. Ik heb dat in mijn nabije omgeving meegemaakt en van dichtbij kunnen zien wat dat bij de directe nabestaanden teweeg heeft gebracht.

Lees verder

Afscheid nemen: een laatste keer zeggen hoeveel ik van je hou

Eind 2016 moest ik afscheid van mijn moeder nemen en daarmee ook van een deel van mijzelf. Het zette me aan het denken. Wat is afscheid en waarom hebben we er zo’n moeite mee als je niet de kans krijgt afscheid te nemen? Waarom doet het zoveel pijn?

Afscheid nemen doen we een leven lang. Je zou denken dat we er daardoor steeds beter in zouden worden. Niets is minder waar. Afscheid nemen zorgt voor een golf van emoties en daarmee omgaan blijft lastig.

Het begint al bij onze geboorte waarbij we plotseling onze veilige vertrouwde omgeving uitgedreven worden en het onbekende tegemoet gaan. Een beangstigend idee. We waren liever op die warme, donkere plek gebleven, gedragen door het water, luisterend naar het geruststellende geluid van de hartslag van onze moeder.Lees verder

Ik mis je zo

De vergankelijkheid van alles wat leeft, is moeilijk te accepteren. Met alle kracht die we bezitten, verzetten we ons tegen het onvermijdelijke einde. Zo wensen we in gedachten niet alleen onszelf maar ook onze dierbaren onsterfelijkheid toe. Als we iemand verliezen, levert dat een vloedgolf aan gevoelens op die we soms maar nauwelijks kunnen verwerken.

De in stervensbegeleiding gespecialiseerde psychiater Elisabeth Kübler-Ross beschreef vijf fasen van rouwverwerking.

Als eerste dient zich de ontkenning aan. We kunnen maar moeilijk geloven dat juist die persoon waar we zo van houden, er niet meer is. Ons natuurlijke afweermechanisme treedt in werking, door precies zoveel pijn toe te laten als we op dat moment aan kunnen. Zo beschermen we onszelf tegen het overweldigende verdriet en vinden we de kracht om allerlei zaken te regelen die op dat moment belangrijk zijn.

Lees verder